Veranderingen in de zorg

zorg_stock.png

Door Monique Bakker op 15-01-2020

Raadslid Johran Willegers heeft maandag 13 januari 2019 een belangrijk zorgdebat gevoerd in de raad. Hij heeft daarbij onder andere aandacht gevraagd voor verkwisting van zorggelden, de regeldruk voor professionals, vitaal en waardig ouder worden van LHBTI-senioren en snellere acties om de zorg betaalbaar te houden. Lees zijn volledige bijdrage hieronder.


Debat hervormingsagenda, 13 januari 2020

Je wilt dat je ouders als ze minder goed te been zijn liefdevolle zorg krijgen. Dat als jouw kind extra zorg nodig heeft, dit goed geregeld is. Niet alleen nu, maar ook voor de toekomst moet dit te betalen zijn, zodat als je zorg nodig hebt, je die ook kunt krijgen. Daarom moeten we als gemeente die zorg goed regelen. Daarom moeten we zorgen dat de jeugd goed geholpen worden. Daarom moeten meer mensen aan een baan helpen. Dat vraagt een hervorming van de oude manier waarop we het tot nu toe deden. Een manier die door mooie teksten nastrevenswaardig leek, maar uiteindelijk mensen niet verder hielp en onbetaalbare zorg tot gevolg had.

Zo’n hervorming in een wereld met veel belangen en gevoeligheden vraagt nogal wat. Dus allereerst een compliment aan de aanwezige wethouders dat hen dit lukt. De nieuwe agenda laat een duidelijke verandering zien. Een verandering die we ook gaan merken. Een verandering die verbeteringen brengt.

Omdat de VVD die vier grote inhoudelijke veranderingen en de zes samenhangende sporen zo goed vindt, willen we daarmee ook snel aan de slag. En dat is dan ook wel een teleurgesteld gevoel dat bij de VVD opborrelde bij het lezen van de ambitie. “Hoe dan?”. Van apart naar gewoon; hoe dan, met welke acties? Meer naar totaaloplossingen, klinkt goed, maar hoe dan?
Ik hoor graag van alle wethouders waarom deze concrete maatregelen nog niet te lezen zijn, of die wel komen en wanneer we ze dan krijgen. En welke zijn al genomen? Onze fractie was ontevreden met de beantwoording op de technische vragen om een overzicht te krijgen van de stand van zaken van de interventiemaatregelen. Dat zou er moeten zijn. Onze fractie zou dat daarom toch graag op korte termijn tegemoetzien. Wanneer kan dit onze kant op komen?

Wat geldt voor die interventiemaatregelen, geldt ook voor die nog te nemen hervormingsmaatregelen. We lezen niets over wat het proces hierachter zit, wat het besparingsdoel is per spoor of maatregel, en in welke tijd dat gehaald moet zijn? We zouden graag een toezegging krijgen dat dit wél komt. Transparant en navolgbaar. Net als de rapportage waarover wordt gesproken in de nagekomen nota.

Begrijp ik goed dat er geen aparte monitor komt van de hervormingsagenda, maar dat we het moeten doen met de standaard rapportages in de beleidscyclus? Dat zou voor de VVD onvoldoende zijn. Graag een reactie daarop. Ook lezen we op een aantal sporen dat er gesproken wordt over ontschotting. Een brede term die zowel lokaal als nationaal afkomstig kan zijn. Waar wordt nu precies op gedoeld (evt interruptie: IUSD sinds 2019 naar algemene uitkering gemeentefonds)?


We ontkomen er niet aan ook WMO, Jeugd en Participatie afzonderlijk langs te gaan. Ten eerste met Jeugd. Sinds 2014 heeft onze fractie het al over outcome criteria, en het feit dat we in 2020 nu eindelijk zien dat er wat mee gedaan wordt, geeft niet altijd veel hoop op het verandervermogen van Jeugdzorginstellingen. En hoewel de professionals daar geweldig werk doen, dat hebben we ook gezien tijdens een indrukwekkende sessie in Level Z, beweegt men aan de top niet altijd snel en flexibel mee. Daarom ook de vraag aan de wethouder hoe hij die benodigde cultuurverandering binnen deze organisaties ziet en ervoor kan zorgen die organisaties dit voortvarend oppakken.

Hoe gaat de wethouder nu strakker worden in zijn contractering, het maken van afspraken en in de gaten houden van de financiën van deze partijen? Als zoveel jaar nadat de Jeugdzorg naar de gemeenten is gekomen, partijen nog steeds zeggen niet klaar te zijn, dan kunnen ze wat de VVD betreft beter wegblijven. Er zijn genoeg partijen die het wel kunnen en bovenal willen.

Onze kinderen verdienen de beste hulp en zorg die ze kunnen krijgen. De VVD wil daarom dat we kritischer worden naar instellingen waar er geen inzage is in tariefopbouw, waarbij sinds 2015 weinig is veranderd en waar veel kosten naar overhead gaan.
De wethouder moet met die clubs kritische gesprekken voeren en daar soms dus ook gevolgen aan verbinden. Gebeurt dit? En hoe loopt dit?

Daarnaast horen we vaak dat die professionals die het goede werk doen ook te maken krijgen met grote regeldruk. Eén oplossing zou kunnen zijn om de administratieve systemen binnen de zorgregio te uniformeren. Zijn er nu nog verschillende systemen en zo ja, zou de wethouder met de suggestie van de VVD aan de slag willen gaan om in te zetten op uniformering?

Dan kijken we naar de participatie. Eindelijk zijn de dagen geteld van de twijfelachtige filosofie dat als je mensen maar aan hun lot overlaat, die baan er vanzelf wel komt. Het feit dat er nog 1640 mensen langer dan 5 jaar in de bijstand zitten, doet vermoeden dat we als overheid juist wel met mensen direct aan tafel moeten zitten. De Passage van TIEM heeft hier goede ambities in.

Nog lang niet iedereen is echter in beeld. Dat vindt de VVD niet alleen verkeerd voor die mensen zelf, maar ook een slecht beeld geven naar al die Zwollenaren die elke dag vroeg op staan om naar hun werk te gaan. Wat gaat de wethouder doen om de complete doelgroep nu echt in beeld te brengen? De VVD zou graag zien dat iedereen in de bijstand wordt uitgenodigd voor een gesprek.
Een uitnodiging waar mensen op moeten ingaan om te kijken wat er mogelijk is en dan ook starten met de routes die we hebben zodat we mensen daar aan houden en zij van de gemeente weten waar ze aan toe zijn. De inspanning om weer een baan te vinden kan immers nooit van maar één kant komen.

Ten slotte de WMO. Zorg die voor Zwollenaren vaak heel concreet en tastbaar is. Ik heb aan het begin van mijn bijdrage al punten gemaakt over de “Hoe Dan” waar onze partij vraagtekens bij heeft. Ik zou daarom echt graag horen welke concrete maatregelen we kunnen verwachten en of de wethouder denkt dat we ook onze besparingsdoelstellingen daarmee halen. En ook wanneer dat gebeurt. Deze hervormingsagenda loopt mee in de begroting 2020. Het zal u niet verbazen dat het nu 2020 is. Betekent dit dat we pas in 2021 aan de slag gaan? Dat verwachten we niet, maar het geeft minder duidelijkheid over momentum en doelen in de tijd.

Ook vragen we de wethouder naar hoe hij zorgdraagt voor het feit dat ook het sociaal wijkteam deze veranderingen goed doorvoert. We lezen weinig over die rol, terwijl ze wel een doorslaggevende functie hebben binnen de uitvoering van het nieuwe beleid. Voor de mensen die daar werken, komen er veranderingen aan van hoe ze hun werk deden. Slaagt de cultuurverandering daar? Op wat voor manier is het SWT klaar voor de nieuwe rol?

Toen in 2017 de positie van het SWT veranderde is een evaluatie toegezegd omdat er nogal wat vraagtekens waren bij de keuze om af te wijken van de aanbevelingen uit een onafhankelijk onderzoek. Het lijkt de VVD goed om die evaluatie nu snel te doen, zodat vanuit die uitkomsten bezien wordt hoe deze hervorming ook door de wijkteams goed uitgevoerd gaan worden. Graag een reactie van de wethouder.

Daarnaast zijn er nog twee punten die we aan de orde stellen. Belangrijke punten. Onderwerpen die vaak bij ons binnenkomen als we met professionals en Zwollenaren over de zorg praten die zij verlenen of ontvangen. Ten eerste merken we dat een hele grote frustratie de regeldruk is. Te veel regels zonder duidelijk doel. Deels hebben we daar geen invloed op omdat het nationale wet- en regelgeving is. Maar soms misschien ook wel.

De VVD heeft daarom eerder een motie ingediend om schrapsessies te organiseren om samen met de professionals op de vloer en aan het bed te inventariseren waar men tegen aanloopt en te kijken of we daar wat in kunnen betekenen. Overbodige regels kosten tijd, geld en hebben een negatieve invloed op verzuim. We hadden daarom verwacht wel een uitwerking van die aangenomen motie te zien. Omdat hier nog niets over valt terug te lezen, vragen we de wethouder wat de stand van zaken is.

De tweede frustratie komt van Zwollenaren zelf die met zorgorganisaties in aanraking komen. Dat is zorgverspilling. Verkwisting van zorggelden waarin een slag is te maken, ook met het oog op besparingen. De voorbeelden zijn onbegrijpelijk. Je kunt niet de douchestoel krijgen die je wilt die 50 euro kost, want er zijn geen afspraken met die leverancier. De stoel die je krijgt kost honderden euro’s. Of een boutje dat kapot is van een specialistische rolstoel. Omdat er een ander contract is met een leverancier kan het niet gerepareerd worden, maar moet er een nieuwe besteld worden. Dit kost 10 duizend euro. En waag het niet zelf dat boutje te vervangen, dan vervalt je recht op service. En wat te denken van ouders die voor hun kind een loopfiets willen. Past vanuit de indicatie niet in het contract, maar een veel duurdere rolstoel wel. Dit maakt mij toch wel boos. Regeltjes die leidend zijn terwijl er gewoon mensen tegenover je zitten die helemaal niets willen weten van die hoge bedragen en met goede oplossingen komen.

De VVD wil zorgverspilling aanpakken en ervoor zorgen dat Zwollenaren met deze voorbeelden makkelijk en laagdrempelig bij de gemeente terecht kunnen. Zwolle moet een Meldpunt Zorgverspilling openen, om deze rare situaties te voorkomen. We overwegen op dit punt een motie en horen graag wat de wethouder op het punt van zorgverspilling nu doet.

Als laatste twee punten over vitaal en waardig ouder worden. We horen van oudere Zwollenaren die bijvoorbeeld een scootmobiel nodig hebben, dat die voorziening door het sociaal wijkteam snel geregeld wordt. Dat is mooi. Vervolgens moet de woning aangepast worden om van die scootmobiel optimaal gebruik te kunnen maken en zegt de woningbouw in sommige gevallen dat dit minimaal zes, maar zelfs twaalf maanden kan duren. Hoe kan de wethouder de communicatie tussen de verschillende organisaties beter stroomlijnen?

Onze fractie heeft een aantal jaar geleden, in het kader van het debat over decentralisatie van de WMO al aandacht gevraagd voor roze ouderen. Ik hoorde toen een voorbeeld over een vrouw die haar leven lang getrouwd was geweest met haar partner. Haar vrouw was inmiddels overleden en zij kwam in een verzorgingstehuis terecht. Daar had zij de foto van haar levenslange partner aan de binnenkant van haar kastje hangen, omdat ze bang was voor reacties van andere bewoners en misschien wel van verzorgend personeel. Dat is een voorbeeld van onwaardig ouder worden. Daar willen we wat aan doen. Het college heeft daar extra aandacht voor en de Zwolle Pride doet daar veel in en de fractie van de VVD vraagt zich af wat de stand van zaken nu is.

Ik sluit af. Hervorming van de zorg is de enige wijze waarop we goede en liefdevolle zorg voor Zwollenaren ook de komende jaren betaalbaar houden. Aan de hand van welke richtingen we dat willen doen, is nu duidelijk. Er moet vaart gemaakt worden met de concrete maatregelen, zodat we ook echt de hand aan de ploeg slaan voor die hervorming.