Debat Perspectiefnota Zwolle: aandacht voor werkende Zwollenaren

Het succesvol beleid van dit college moet doorgezet worden en de VVD wil aandacht voor die werkende Zwollenaren aan wie de sterke staat van Zwolle te danken is. Met die insteek spreekt de VVD vandaag over de Perspectiefnota, een debat waarin vooruitgeblikt wordt op de komende vier jaar.

Zwolle staat er goed voor. Dat is mede te danken aan succesvol beleid van dit college om meer werkgelegenheid naar onze stad te trekken, denk bijvoorbeeld aan Ikea of het bedrijf Euroma met 220 arbeidsplaatsen dat recent aankondigde zich op Hessenpoort te vestigen. Maar de goede staat van Zwolle is bovenal te danken aan  hardwerkende Zwollenaren, die de afgelopen jaren offers brachten om onze stad sterker uit de crisis te loodsen.

Verlaging woonlasten, gratis parkeren, aandacht voor sportcomplexen

Voor hen wil de VVD bij de Perspectiefnota aandacht vragen. Wat vinden zij belangrijk, wat hebben zij nodig, of wat juist niet. De VVD onderzoekt verlaging van woonlasten, gratis parkeermomenten, goede voorzieningen als scholen en sportcomplexen en een oprecht luisterend oor wanneer deze Zwollenaar iets van de gemeente vraagt.

Achterover leunen is er nog niet bij. Er zijn nog te veel mensen werkloos. Zwollenaren die -ondanks de aantrekkende economie- in steeds hogere aantallen voor hun inkomen afhankelijk zijn van de overheid. Tijdens de behandeling van de PPN 2017-2020 vraagt de VVD aandacht voor deze groep, zodat zij niet verder groeit en komt de VVD met voorstellen hoe dit aan te pakken. Een aantrekkelijk ondernemersklimaat voor zowel ZZP'er, midden-klein, als het grootbedrijf en innoverende startups staan daarbij centraal.

De extra zorgtaken die Zwolle sinds 2015 in het Sociaal Domein uitvoert, worden in 2016 en 2017 verder uitgewerkt. Dit vraagt veel aandacht, energie en de benodigde financiën. De VVD hecht waarde aan goede zorg voor Zwollenaren die dat nodig hebben en volgt daarom kritisch hoe we garanderen dat geleverde zorg op peil blijft, resultaat oplevert, maar ook betaalbaar is.

Lees hieronder de volledige bijdrage van fractievoorzitter Aly van der Vegte.

Spreektekst Perspectiefnota

Dat onze economie aantrekt is goed merkbaar. De consument heeft er duidelijk vertrouwen in en geeft het geld makkelijker uit. We zitten in Nederland weer in de kopgroep van Europa, dat is de plek waar Nederland thuishoort. Deze groei komt vooral doordat Nederlanders gezamenlijk de schouders er onder blijven zetten. Daardoor, en dankzij de inspanningen van het kabinet, die de overheidsfinanciën weer op orde heeft gebracht. Nu is het belangrijk dat we koers houden voor een nog beter Nederland, waarin wordt gewerkt aan uitdagingen als meer banen, lagere belastingen, veiligheid, betere en betaalbare zorg en snelle integratie van de nieuwe Nederlanders.

Met deze positieve ontwikkeling op de achtergrond heeft de fractie van de VVD gekeken naar voorliggende Perspectief voor Zwolle. Daarbij vooral gefocust op waar liggen onze kansen, wat kan beter, wat is onze ambitie en past dit binnen de beschikbare financiën. Met voor ogen de Zwollenaren waar we het allemaal voor doen!

De gevolgen van de meicirculaire zijn  inmiddels bekend. Voor het Sociale Domein betekent dit in 2016 2,1 miljoen en in 2017 3,3 miljoen meer budgetruimte. De goedkeuring van de Jaarrekening  door de accountant laat vanwege vertragende stukken aanlevering door bijvoorbeeld SVB en CAK laten echter nog even op zich wachten. De aanbesteding van het Kamperlijntje lijkt enkele miljoenen onvoordeliger (2,7) uit te gaan vallen voor Zwolle. E.e.a. zal zijn beslag vinden bij de Begroting 2017. Voor nu  is de VVD in de eerste plaats blij dat na de Begroting voor 2016  waarin geen enkele structurele maar ook geen incidentele ruimte zat, nu een  incidentele meevaller is van 12 miljoen euro.

Het gaat goed in Zwolle, maar het kan altijd beter. De incidentele 12 miljoen  is als gezegd een  onverwachte doch prettige opsteker. Het college laat zien hier behoedzaam mee om te willen gaan.

De fractie van de VVD is  het op hoofdlijnen eens met het voorliggende bestedingsvoorstel  als perspectief voor de jaren 2017-2020.

Als opmaat naar de Begroting 2017 maar ook richting PPN 2018-2021 willen we echter wel  een aantal voor onze fractie belangrijke vraagstukken meegeven.

In voorliggende  PPN lezen we op pagina 4 dat als er gekeken wordt naar de toekomst  er een viertal trends zijn aan te geven waarvan het college verwacht  dat deze van invloed zullen zijn op de ontwikkeling van Zwolle. Genoemd worden: Klimaatadaptie en energietransitie, Technologie en innovatie, Maatschappelijke verhoudingen en  Positie van de stad.  De VVD complimenteert het college met deze belangrijke blik op de toekomst. 

Digitale transformatie

Er is echter ook in Zwolle een aanvullende trend waar te nemen die van invloed is en zal zijn op de ontwikkeling van onze stad. En die wordt veroorzaakt door de digitale transformatie die gaande is. Deze ontwikkeling  verandert de houding tussen overheid en burgers. Burgers die zich door de politiek buiten spel voelen gezet en en-masse stappen ondernemen om maatschappelijke, fysieke  en economische veranderingen af te dwingen.  Vanwege de snelle en brede digitale uitwisselingsmogelijkheden neemt de mondigheid van burgers  toe.

Dit digitaal mobiliseren van de burger is een trend waar in de ogen van de VVD veel meer op kan en op moet worden geanticipeerd.  Ik geef als voorbeelden: Koopzondagenpetitie en referendum, komst van het AZC maar ook de recentelijke discussie met betrekking tot de verplaatsing van de zendmast in de Aa-landen, de komst van een Foodcourt op de Vrolijkheid, bewoners in de nabijheid van de Handellaan die zich niet gehoord voelen over de komst van een begeleid wonen project.

Kortom, ook in Zwolle heeft het bestuur van de stad steeds vaker te maken met  bewoners die gezien en gehoord willen en zich daarvoor sterk maken door zich digitaal breed in de stad te kunnen organiseren.

De vraag is hoe het bestuur van de stad hierop in de toekomst wil gaan acteren.  Laat het bestuur zich deze opkomende mondige digitale burger  mobilisatie telkens “overkomen”?  Wordt het slechts als een lastig fenomeen beschouwd? Met de kans dat er daarom averechts geacteerd wordt en het bestuur  zich onbedoeld  tegenover deze burgers  stelt? Dat zal zeker niet de intentie zijn van ons stadsbestuur.

De fractie van de VVD vraagt daarom het college te komen met een visie op deze nieuwe  trend, de digitaal mondige burger.  Om  door het opstellen van een dergelijke visie ook wel genoemd de Global Political Awakening - een inspirerend nieuw politiek model  te ontwikkelen waarin het bestuur van de stad en deze voor zichzelf opkomende digitale burgers  elkaar kunnen blijven vinden.  En deze visie laten aansluiten bij de nieuwe Omgevingsvisie.

Meer mensen aan het werk

Dat het goed gaat met  Zwolle lezen we in diverse media en lijstjes maar ervaren we zelf ook iedere dag. Achterover leunen is er echter nog niet bij! Ondanks de mooie economische ontwikkelingen  in onze stad zijn er nog steeds veel mensen werkloos (in Zwolle zelfs een hoger percentage dan landelijk gezien 7% versus 6,3%) en een groeiend aantal Zwollenaren is afhankelijk van een bijstandsuitkering en/of schulddienstverlening.

De reden voor die groeiende groep  in Zwolle wordt door het college in bijlage 1 van de PPN toegelicht. Maar met toelichting op het waarom van de groei van deze groep en de daarbij gepaard gaande structurele kostenoverschrijding van 3,2 miljoen is de kous niet af. Uitstroom uit de bijstand heeft voor de VVD hoge prioriteit. De VVD bekijkt de kansen om deze uitstroom op - en - aan te pakken vanuit drie ambities.

Onderwijs voor ambachten

De eerste aanpak op uitstroomambitie ligt bij het onderwijs en het werkaanbod: Nederland had nog nooit zo veel banen en veel bedrijven trekken naar Zwolle. Waarom zijn er dan onvoldoende banen voor de lager opgeleiden?  Robotisering? Mogelijk, maar gouden handjes zijn nog steeds nodig en ouderwetse ambachten en kleine ambachtelijke winkels zijn succesvol groeiende. De VVD heeft gesprekken gevoerd  met diverse partijen in de stad. Er wordt veel aan werk en werkgelegenheid gedaan  is onze conclusie.

Echter niet genoeg specifiek voor de lager opgeleiden. En ook nog niet voor de benodigde integratie banen voor de in Zwolle wonende of komen wonende statushouders! Zij vormen een aandachtspunt in het voorkomen van nog verder oplopende bijstandsuitkeringen. Voor deze benodigde banen zou het college een exclusief agendapunt en actieplan moeten gaan maken is de mening van de VVD.  Is het college die mening ook toegedaan is onze vraag?

Succesvol VVD-voorstel bijstand intensiveren

De tweede aanpak op uitstroom ambitie ligt in het intensiveren van bewezen duurzaam bijstand uitstroom beleid: daarvoor vraagt  de VVD per motie een intensivering van de business case Werken aan Minder Bijstand. Omdat deze aanpak bewezen werkt (kosten tot nu toe 281K en de opbrengsten voor een half jaar 540K – en een jaar 1.080 milj). De opgedane  kennis en ervaring  hierbij kan helpen in de aanpak van de bijstand uitstroom mogelijkheden.

Het budget voor de businesscase was € 840.000 voor twee jaar, dus € 415.000 voor het eerste jaar. Daarvan is € 281.000 besteed. Restant ad € 134.000 wordt overgeheveld naar 2016 (met name ter dekking van de kosten van in 2015 gestarte trajecten die doorlopen naar 2016).

Armoedeval: werk moet lonen

Als derde aanpak op de uitstroom ambitie – onderzoek naar de armoedeval:  Wat betekent het voor iemand om vanuit de 110% bijstandsnorm en alle daarbij behorende toeslagen weer aan het werk te gaan? Wat maakt naast het maatschappelijke aspect het financiële verschil om weer aan het werk te gaan aantrekkelijk? De VVD wil meer aandacht voor die mogelijke armoedeval.

De VVD is blij dat de wethouder heeft toegezegd dit aspect in de armoedemonitor mee te nemen. Geluiden die we uit de samenleving horen nopen ons echter tot meer actie. Onze fractie is daarom bezig om een impactassessment te maken over wat de extra gelden die Zwolle geeft aan mensen doet met de aantrekkelijkheid om weer te gaan werken. De vraag daarbij is hoe die aantrekkelijkheid vergroot kan worden, en wat die aantrekkelijkheid extra omlaag brengt.

Transformatie sociaal domein

De VVD maakt zich zorgen over de groeiende benodigde inzet van mensen en financiële middelen voor ondersteuning in het sociaal domein. De gedachte was twee jaar geleden nog dat per Zwols Wijkteam 10 tot 12  medewerkers (wijkafhankelijk) met bewezen kennis en ervaring als aanspreekpunt en doorverwijzer van burgers met een zorgvraag  voldoende zou zijn. Nu blijkt er veel meer aan fte’s nodig te zijn binnen de Wijkteams om het werk te kunnen doen: in totaal 117 fte.

Dat schept naar mening van onze fractie – die altijd sterk aanstuurt op efficiency en outcome-criteria – een wat eenzijdig beeld. In de bijlage Smart Government van het Financiële Dagblad van 14 juni jl. lezen we namelijk: “In Zwolle hebben medewerkers van de Wijkteams en ketenpartners JBOV, MEE IJsseloevers, Travers en De Kern de beschikking over het systeem Topicus Overheid Platform (TOP) waarin onafhankelijk van plaats, informatie kan worden ingevoerd en ingezien. Dit verschaft betrokken partijen inzicht in de ondersteuning of zorg die iemand ontvangt. Via TOP krijgen de zorgaanbieders een bericht over de benodigde zorg en ontvangt het wijkteam een notificatie als de zorg is geleverd Dit leidt weer tot een betalingsopdracht binnen 2-4 weken. En er wordt gekeken om vanuit het ingevoerde zorgplan direct de beschikking te gaan verstrekken. Ook zullen zorgvragers toegang gaan krijgen tot hun eigen dossier”. 

ICT in de zorg

Naast dat wij als fractie begrijpen dat de basis, de gesprekken aan de keukentafel altijd zullen vragen om persoonlijke invoeling en zorg-expertise, toch allemaal transparantie en efficiency brengende en daardoor tijd en inzet besparende ontwikkelingen! Ook levert één regiesysteem voor het sociale domein  informatie op waarop thema’s en ontwikkelingen kunnen worden geduid en worden voorspelt.

Daardoor biedt het de mogelijkheid om voor te sorteren op zorgvragen maar ook op begrotingseffecten. De VVD ziet dit als goede ontwikkelingen en was hier graag van op de hoogte geweest. Voor nu ligt er vanuit onze fractie de ambitie om zo snel mogelijk een nulmeting te kunnen ontvangen. Hierdoor kunnen we in 2017 bij de PPN-debatten in de komende jaren over de ontwikkelingen binnen het sociale domein, en ook de formatiecalculatie voor de wijkteams, op concrete informatie kunnen bekijken en bespreken. Is een nulmeting toe te zeggen aan de raad?

Investeren in Zwolle

Het laatste deel van de bijdrage van de VVD gaat om het voorsorteren op  verzoeken om geld. Geld om het kunnen doen van investeringen niet genoemd in de PPN, maar in onze ogen in het belang van onze stad en onze burgers een must.

De binnenstad

Allereerst met betrekking tot de ontwikkeling van onze Binnenstad. Gelukkig is hier tweejarig incidenteel een miljoen voor voorgesteld. Want het bieden van een aantrekkelijke Binnenstad staat garant voor aantrekkende bezoekers, uit de stad en uit de regio. Liefst ook internationaal! En dat is niet alleen goed voor de ondernemers in de stad maar ook voor de overall beleving van Zwolle.

Voor onze eigen burgers, maar ook voor de aantrekkingskracht van bedrijven en kantoren buiten de stadskern.  Zonder stadskern met een eigen smoel, een eigen verhaal en zonder een aantrekkelijk winkelaanbod raakt een stad al snel op achterstand. In  Zwolle doen we ons best voor de Binnenstad. Er ligt een actieplan richting 2030 en incidenteel twee keer 1 miljoen. Helaas ligt er nog steeds geen visie met betrekking tot onze Binnenstad. Ik doe nog een poging tot een voorzet voor een visie en een slogan.

Zwolle. Een historisch bolwerk waarbinnen een cultuurhistorisch decor hedendaags wonen, werken, winkelen, cultuur, uitgaan en studeren te vinden is. Omgeven door een stadsgracht die water, groen, vertier en veiligheid biedt. Het hart van Zwolle. Met hart voor iedereen.

Zwolle, wat anders?

Bezoekersstromen centrum meten

Naast slogan en visie wil de VVD snel een aantal praktische kansen op pakken. Als eerste het meten is weten aspect. Gepresenteerd op de laatste ALV van het CityCentrum zijn de succesvoorbeelden van steden die met zogenaamde sensoren zijn ingericht waardoor bezoekersstromen en aantallen, voorkeuren voor etalagepauzes en dergelijke 24/7 worden gemeten en real time te bevragen zijn.  Hiermee uitgerust zou onze Binnenstad zijn toegerust op het snel kunnen maken van keuzes of evalueren en mogelijk bijstellen van die keuzes. Een must voor binnenstadmarketing en bestuurders van de binnenstad. De VVD dient hiervoor samen met de PvdA een motie in. 

Gratis parkeren

Dat de binnenstad, gastvrijheid en economisch welvaren  nauwsluitend met elkaar verbonden zijn en dat iedere cent maar één keer kan worden uitgegeven is geen nieuws. De VVD ziet het als een opsteker voor de Binnenstad indien het Bestuur van de stad met een gastvrij gebaar voor gratis parkeermomenten  komt.

Er ligt nu een voorstel om 187.000 structureel uit het reserve parkeren als bezuiniging in te boeken en we lezen dat er op koopzondagen in 2015 voor 55.000 aan parkeeropbrengsten is opgehaald. Onze fractie hoort graag van het college hoe zij tegen gratis parkeermomenten voor gasten van onze binnenstad aankijkt. De VVD overweegt via een motie of amendement te komen. Gratis parkeermomenten ziet de VVD als een stimulerende gebaar voor een een gastvrije binnenstad die de economie stimuleert.

Cameratoezicht

Onze stad kijkt terug op een fantastische Koningsdag. Heel Nederland heeft er getuige van kunnen zijn hoe de Zwolse binnenstad het decor vormde van een zorgvuldig georganiseerd bezoek van het Koninklijk Huis. Het is geen verassing dat hier de nodige voorbereidingen voor nodig waren. Een onderdeel hiervan was de vernieuwing van toezichtcamera’s (15 van de 18) in de binnenstad.

Dat deze camera’s geen overbodige luxe zijn heeft onze fractie aan den lijve ondervonden toen de VVD samen met D66 een zaterdagnacht heeft meegelopen met de politie. Een drietal raddraaiers begon onder toeziend oog van een (vernieuwde) beveiligingscamera volstrekt zinloos een vechtpartij in de Voorstraat. Dankzij de camerabeelden konden de agenten te fiets samen met de patrouilleauto’s deze jongens binnen 15 minuten inrekenen en overbrengen naar het politiebureau aan de Koggekade.

Tijdens dit bezoek leerde de VVD dat de politie blij is met de Zwolse inzet van toezichtcamera’s: voor opsporing, inrekening en vervolging. Maar onze binnenstad kent één grote, zwarte plek waar de politie graag zicht op zou hebben: voor het stadhuis, op het Grote Kerkplein. De VVD dient een motie in om deze laatste plek met cameratoezicht toch in beeld te kunnen brengen. Zodat de mensen die zowel overdags als ’s avonds onze veiligheid garanderen, ook daar hun werk goed kunnen doen.

Extra kunstgrasvelden

Tevens dient de fractie van de VVD samen met de fractie van de ChristenUnie een motie in die het College verzoekt om te onderzoeken hoe door intensivering van samenwerking door Zwolse voetbalclubs er mogelijk ruimte is voor beter of  extra gebruik van kunstgrasvelden.

Dit naar aanleiding van de insprekende sportclubs SV Berkum en ZAC. Visie van de VVD hierbij is: De Zwolse sportclubs werken goed mee aan de afgesproken bezuinigsopgave. Maar hebben daarvoor betalende leden nodig. En die leden moeten dan wel kunnen voetballen!

Start-ups

Ook zou de fractie van de VVD graag meer actie zien op het start-up klimaat van Zwolle. Hiervoor dienen wij samen met D66 een motie in. In start-ups ligt een hoog  potentieel aan extra banengroei als een start-up succesvol doorzet naar een zogenaamde scale-up. Dit soort bedrijven waren binnen drie jaar goed voor het creëren van 70.000 full-time banen in Nederland. Naast intensivering willen we de scale-ups ook graag voor Zwolle behouden. Hiervoor volgt vanuit de VVD voor de Begroting 2017 een aanvullend actieplan.

Voor de Zwollenaren

Het gaat goed met Zwolle, het kan echter nog beter! Laten we te allen tijde bedenken voor wie we dit allemaal doen.  De Zwollenaren.

Zwolle, wat anders?